Anlaşmalı Boşanmada Tazminat Ne Kadar? – Bilimsel Bir Mercek, Pratik Gerçekler
Evlilik sona erdiğinde—özellikle Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında yapılan Anlaşmalı Boşanma’da—“tazminat ne kadar?” sorusu en çok merak edilen konulardan biridir. Bu yazıda, tazminat miktarının nasıl belirlendiğini, hangi bilimsel ve hukuki kriterlerin devreye girdiğini, ve neden sabit bir rakam değil de “duruma göre değişen” bir sonuç ortaya çıktığını hep birlikte inceleyelim.
Anlaşmalı Boşanmada Tazminat Hangi Koşullarda Konuşulur?
Anlaşmalı boşanmada taraflar, boşanma kararını verirken mali sonuçları — mal paylaşımı, nafaka, varsa tazminat — protokol ile düzenler. ([istanbulavukatim.com][1]) Ancak önemli bir nokta var: Eğer taraflar protokolde tazminat talep etme hususunu düzenlemezlerse, daha sonra bu konuda talepte bulunmak genellikle mümkün olmaz. ([istanbulavukatim.com][2]) Çünkü anlaşmalı boşanmada kusur araması yapılmaz; bu da sonradan manevi ya da maddi tazminat talebinin mahkeme tarafından reddedilmesine yol açar. ([istanbulavukatim.com][1])
Yani özetle: Anlaşmalı boşanmada tazminat isteyecek taraf, protokol aşamasında bu talebini ortaya koymalı.
Tazminat Miktarını Belirleyen Temel Unsurlar
Tazminat miktarı tek bir standarda göre değil; birkaç değişkene bağlı olarak belirlenir. En temel kriterler şunlardır: ([Aslan Duran Hukuk Bürosu][3])
Eşlerin ekonomik ve malvarlığı durumu: Gelir, varlık, yaşam standardı. Daha yüksek ekonomik güç ve gelir dengesi bozulmuşsa tazminat miktarı artabilir. ([Bursa İş Hukuku][4])
Boşanmanın sebepleri / kusur durumu: Maddi ya da manevi zararın doğrudan boşanma nedeniyle oluştuğu, kusur oranı gibi hususlar dikkate alınır. ([cansubayramoglu.com][5])
Evlilik süresi ve ortak yaşamın niteliği: Uzun ve ortak sorumluluklarla yürüyen evliliklerde, bir tarafın beklenen menfaatleri zarar görmüş sayılabilir. ([ankaraavukatim.com][6])
Beklenen ya da gerçek kayıplar: Örneğin, evlilik nedeniyle bırakılan iş, kariyer fırsatı kaybı, maddi katkının sona ermesi gibi durumlar tazminat talebinin gerekçesi olabilir. ([Ozkok Hukuk][7])
Neden “Ne Kadar?” Sorusuna Kesin Yanıt Verilemiyor?
Çünkü tazminat miktarı mahkemenin takdirine bağlı — yani bilimsel/formül benzeri bir eşitlik yok. Her boşanma, kendine has koşullarla değerlendirilir. ([altinoklu.av.tr][8])
Örneğin; ekonomik durumu zayıf, çocuklu, uzun evli bir eş ile; karşı tarafın yüksek gelire ve varlığa sahip olduğu bir evlilikte — tazminat talebiyle kabul görme ihtimali daha yüksek olabilir. Ancak aynı boşanma, taraflar protokolde “her şeyi anlaştık” diyerek nafaka/tazminat gibi konulardan feragat etmişse bu haklar kapanır. ([istanbulavukatim.com][1])
Bu nedenle “Anlaşmalı boşanmada tazminat ne kadar?” sorusuna yanıt, somut olayın koşullarına göre değişir; sabit bir rakam verilemez.
Bilimsel Perspektif: Neden Hukukta Esneklik Varken, Bazı Şahıslar Sabit Rakam Bekliyor?
Toplumsal algı bazen “boşanırsan X lira alırsın” gibi lineer bir beklenti yaratır. Oysa hukuk, bireylerin ekonomik ve sosyal gerçekliğine duyarlı olmalı — bu da esneklik demek.
Psikolojik ve sosyolojik araştırmalar gösteriyor ki, boşanma sonrası tarafların maddi ve ruhsal durumları büyük farklılıklar gösterebiliyor. Ekonomik kayıp, çocukların bakımı, eğitim, barınma gibi değişkenler; yalnızca maddi değil, toplumsal maliyeti de etkiliyor. Böylece tazminat kararı, bir anlamda adaletin hem bireye hem topluma denk düşen dengesi olarak görülüyor. Bu yüzden bilimsel bir yaklaşım, “duruma göre” değerlendirmeyi zorunlu kılıyor.
Anlaşmalı Boşanmada Tazminat İstenecekse Nelere Dikkat Etmeli?
Protokol aşamasında tazminat talebinin açık, net ve yazılı olarak yer alması — “ileride belirlenir” gibi belirsiz ifadeler risklidir. ([istanbulavukatim.com][2])
Gelir, malvarlığı, evlilik süresi, katkılar ve zarar doğuran durumların iyi belgelenmesi — zira mahkeme bu verilere göre değerlendirme yapar. ([Ozkok Hukuk][7])
Eğer protokolde tazminat talebi yoksa — anlaşmalı boşanmada sonradan bu konuda dava açılması, büyük ihtimalle reddedilir. ([istanbulavukatim.com][1])
Sonuç: “Ne Kadar?” Sorusundan Önce “Durum Nedir?” Sorusunu Sorun
Anlaşmalı boşanmada tazminat miktarı, sabit bir oran değildir. Ekonomik koşullar, evlilik süresi, kusur durumu, beklenen zarar — bunların hepsi birlikte değerlendirildiğinde tazminat miktarı şekillenir. Eğer protokol aşamasında bu konuyu net kılmazsanız, tazminat talebiniz büyük ihtimalle cevapsız kalır.
Belki en önemli soru şu: Adalet mi? Basit bir rakam mı? Tazminat taleplerinde amaç yalnızca para değil — adil bir denge kurmak. Sizce de hukuk, bu dengede yeterince adil davranıyor mu?
[1]: “Anlaşmalı Boşanmada Tazminat – Av. Nur BAŞTÜRK YANAR”
[2]: “Anlaşmalı Boşanmada Tazminat Ödeme Süresi – Boşanma Avukatı”
[3]: “Boşanmada Tazminat Miktarının Tespiti 2025 – Aslan Duran Hukuk Bürosu”
[4]: “Anlaşmalı Boşanma ve Tazminat Hesaplamaları – Bursa İş Hukuku”
[5]: “Boşanmada Tazminat Miktarı Neye Göre Belirlenir? 2025”
[6]: “Boşanmada Tazminat Miktarı Neye Göre Belirlenir?”
[7]: “Financial Compensation Conditions and Calculations in the Consensual …”
[8]: “Boşanmada Maddi Manevi Tazminat Hesaplama 2025”